Van boer tot bar: brouwgerst als toekomstgerichte teelt met Cristal en Arvesta

Aangedreven door pilsmerk Cristal en Arvesta maken zo’n 100 Belgische landbouwers zich klaar voor de oogst van brouwgerst. Een keuze voor kwaliteit van eigen bodem, maar ook voor meer zekerheid en minder risico. 

De afgelopen maanden kregen we in ons land veel neerslag te verduren. Met name in de landbouw stuurde de vele regen het zaai- en plantseizoen van de boeren behoorlijk in de war. “Het weer tijdens de lente is de laatste jaren enorm onvoorspelbaar en volatiel geworden. We zien steeds vaker extreme weersomstandigheden zoals de grote hoeveelheden neerslag van afgelopen maanden. Klimaatverandering valt hierbij moeilijk te ontkennen,” zegt Pierre Warnier (37) uit Villers-le-Bouillet vlakbij Luik.

Samen met zijn twee broers Thierry en Frédéric en zijn echtgenote Olivia maakt Pierre deel uit van de 5^e generatie landbouwers die elke dag met hart en ziel het familiebedrijf runnen. Voor het tweede jaar op rij teelt Pierre brouwgerst in samenwerking met Cristal en Arvesta. Zijn 10 hectare zal goed zijn voor ongeveer 85 ton aan brouwgerst die – na goedkeuring – wordt vermout en verwerkt in Cristal. “De gerst die we straks eind juni, begin juli zullen oogsten werd ingezaaid in oktober vorig jaar. In tegenstelling tot mijn aardappelen of bieten heeft de regen afgelopen maanden weinig invloed gehad op de groei van de gerst.” Al mogen voor Pierre de temperaturen wel stilaan omhoog zodat de gerst nog goed kan rijpen. “Bij al onze gewassen streven we naar de hoogste kwaliteit. Dat is waarop we ons als landbouwer willen onderscheiden. Die gedeelde passie vinden we terug bij Arvesta en de brouwers van Cristal. Bijdragen aan een kwaliteitsvol en Belgisch product is voor ons een belangrijke meerwaarde.”

“Brouwgerst is een toekomstgerichte keuze”

Dezelfde geluiden horen we bij Jan Coenegrachts (40) uit Riemst die voor het derde jaar op rij brouwgerst teelt. “Dit jaar zit ik aan ongeveer 15 hectare, elk jaar verbouw ik iets meer afhankelijk van de percelen die vrijkomen. Brouwgerst is relatief eenvoudig te telen en is een rustgewas: de bodem moet niet intensief worden bewerkt en kan herstellen. Daardoor kan ik het goed inpassen in de teeltcyclus van mijn bieten, uien, wortelen, erwten, cichorei, mais en aardappelen.”

Niet onbelangrijk aangezien de uitdagingen naast klimaatverandering ook rond bemesting groot zijn. Brouwgerst heeft een lager eiwitgehalte nodig en daardoor komt er minder bemesting bij kijken. Te veel eiwitten en Cristal zou namelijk een troebele pils worden. “Ook financieel is brouwgerst gunstig,” zegt Jan Coenegrachts. “Vergeleken met andere graansoorten krijg ik een premie van Arvesta en Cristal. Bovendien is mijn risico beperkter: als de oogst tegenvalt, verkoop ik de gerst als veevoeder. Als ik de praktische en financiële voordelen optel, is brouwgerst voor mij op meerdere vlakken een toekomstgerichte keuze. En uiteraard ben ik ongelooflijk fier om te kunnen bijdragen aan Cristal!”

Specialistenwerk

“Tot voor enkele jaren was brouwgerst in België – nochtans bierland bij uitstek – nagenoeg volledig verdwenen. Door de jarenlange focus van Arvesta op Belgische brouwgerst om precies de juiste gerstvariëteiten te selecteren, is de teelt van Belgische brouwgerst terug mogelijk geworden. Vandaag is de trend gekeerd en kunnen we met slimme samenwerkingen, zoals die tussen Arvesta en Cristal, voldoen aan een steeds toenemende vraag naar een lokale pils gebrouwen met brouwgerst van hier,” klinkt het bij Esther Monard, Business Development Director Agri & Horti bij Arvesta. 

In 2022, bij de start van dit initiatief tekenden 49 Belgische boeren in – goed voor 2000 ton brouwgerst op een areaal van net geen 300 ha. In 2024 steeg dit tot 95 Vlaamse en Waalse boeren die 3500 ton brouwgerst telen op een areaal van 600 hectare. We zien deze trend ook terug in de cijfers van Statbel waarbij de tonnages brouwgerst bijna verdubbelen tussen 2018 en 2022, van 3.711 naar 6.522. Brouwgerst is als graansoort uitstekend in te passen in een traditioneel teeltplan van een akkerbouwer. Het is geen moeilijk gewas om te telen, maar vergt wel enige tijd, energie en vakmanschap van de teler. Dit is precies waar Arvesta een rol speelt in het ondersteunen en adviseren van de boeren. “Brouwgerst moet van een voldoende goede kwaliteit zijn om te kunnen verwerken in de mouterij en vervolgens in de brouwerij. Dat betekent bijvoorbeeld dat er een voldoende eiwitgehalte in de gerst aanwezig moet zijn en dat zowel de oogst- en bewaarcondities goed moeten zijn. “

Cristal, kwaliteit van graan tot tapkraan

Ook bij Cristal zijn ze overtuigd van de meerwaarde van Belgische brouwgerst.

Ellen Mertens, meesterbrouwer: “Cristal is een pionier in pils. Pionieren betekent voor ons focussen op de kwaliteit, van graan tot tapkraan. Dankzij de korte keten met Belgische boeren en de samenwerking met Arvesta kunnen we de kwaliteit op elk moment opvolgen en garanderen. We zijn overtuigd van het product dat onze Belgische boeren afleveren.”

Vandaag werkt Cristal samen met ongeveer 74 landbouwers in zowel Vlaanderen als Wallonië die zo’n 460 hectare aan akkers bewerken, goed voor zo’n 3.000 ton. Die gerst wordt bij Mouterij Albert in Puurs-Sint-Amands verwerkt tot mout om daarna richting brouwerij in Alken te gaan. Cristal is daarmee afgetekend de grootste afnemer van Belgische brouwgerst.

De Belgische pilspionier

Cristal is in 1928 voor het eerst gebrouwen, toen Jozef Indekeu en Edouard Boes een ongeziene innovatieve technologie introduceerden in België. Zo brouwden ze een pils op Tsjechische wijze met een verwijzing naar de kristalheldere kleur als naam. Deze passie voor ondernemen drijft Cristal vandaag nog steeds. De brouwerij wil de liefde voor pils terug aanwakkeren door een focus op kwaliteit & innovatie terug te brengen in een routineuze en geïndustrialiseerde biercategorie. Of dat nu is door boeren te engageren om terug Belgische kwaliteitsingrediënten te kweken, door te investeren in nieuwe technologieën zoals tankbier of door écht te innoveren met nieuwe smaak in pils met Cristal XTRA; Cristal blijft steeds kijken waar het beter kan. Om zo de beste kwaliteit in pils te bieden.